"Bost anai-arrebetatik gazteena naiz, eta ni jaiotzerako Zumaian pasatzen zituen udak nire familiak. Hasieran, alokairuko etxeetara etortzen ziren, eta gerora, pisua erosi zuten eta egonaldiak luzatzen joan ziren. Abuztuan jaiotakoa naiz, eta jaio ahala, Zumaiara ekarri ninduten. Beraz, esan dezaket Zumaia Eibar bera baino lehenago ezagutu nuela.
Gogoratzen dudanaren arabera, behin san joanak pasatuta etortzen ginen Zumaiara; ume txikienekin bertan jartzen zuen kuartel jenerala amak, eta aitak zein lanean ari ziren edo ikasketa beranduago bukatzen zituzten anai-arrebak joan-etorrian ibiltzen ziren abuztuko oporrak ailegatu bitartean. Bereziki gogoratzen ditut uztaileko larunbat eguerdiak; aita bazkalorduan iristen zen, aste guztia lanean pasatu eta gero. Gure aitak margolaritza zuen afizio, eta inguruko bazter guztiak eraman zituen koadroetara. Ikaragarri gozatzen zituen udak; bere afizioan jarduteko ordu pila bat izaten zituen hemen. Neurri handi batean, seguru asko, paisaiak erakarrita aukeratuko zuten Zumaia oporleku gisa bere garaian.
Berezko udako egonaldia Arrate egunera arte luzatzen zen: orduan, eskolak hasten zirenez, eibartar guztiok Eibarrera bueltatzen ginen. Fenomeno migratzaile oso berezi moduan gogoratzen dut ordukoa. Arrateko jaiak ere mundialak ziren, opor amaierako eibartarren topagunea. Hala ere, udazkenean eguraldia lagun genuen heinean, asteburu pasa batzuk ere egiten genituen Zumaian. Kontxako estropadetara joateko ohitura ere bazen. Aste Santu gehienak ere hemen pasatzen genituen. Gaur egun ere, Zumaiak udako topagune izaten jarraitzen du, eta gutxienez birritan elkartzen gara denok mahai baten inguruan, nahiz eta nire familiako kide bakoitzak bere oporrak beste edonon pasatzen dituen.
Txikiak ginenean ez ginen auzotik apenas ateratzen; Larretxotik Itzurunera eta Itzurundik Larretxora; haitzetara olarrutara, surfera, bizikletekin… Hasieran, beste Eibarko ume batzuekin elkartzen ginen gehien bat, beraneantiak beraniantiekin, baina adinean aurrera egin ahala, 10-12 urteren bueltan, bertako lagunekin erlazioa sendotzen joan ginen, eta kuadrilla ere osatu genuen.
Etapa desberdin asko bizi izan ditugu. Umetan, gurasoen beraneo kontzeptua oso barneratuta geneukan; oporretan etorri, eta oporrak amaitu takoan, martxa. Baina bertan egindako harremanak sendotzen joan ziren heinean, gero eta zailago egiten zitzaigun adiskidetasuna egutegiaren menpe egotea, eta tarteka liskarrak ere izaten genituen gurasoekin guk nahi beste ez ginelako etortzen Zumaiara. Bizitza Eibarren berrantolatzea tokatzen zen, eta ongi berrantolatu ere; azken finean, gazteak izanik, edonon moldatzen ginen.
Adinean aurrera egin eta autonomia lortzen joan ginenean hasi zen benetako engantxadia. 20-30 urte bitartean bolada desberdinak izan baziren ere, urte guztian zehar, asteburuetan, gero eta gehiago etortzen hasi ginen, geure kabuz. Iritsi zen une bat zeinetan ni eta bikotekidea –eibartarra bera ere– Zumaian bizitzeko apustua planteatzen hasi ginen. Lehenengo semea bidean zen, eta astebururo bueltaka ibiltzea baino, nahiago genuen aste barruan Zumaiatik gure lanpostuetarako bidea egitea. Ez zen erraza izan, baina eman genuen pausoa, eta oso pozik gaude.
Gauza xelebre moduan zera aipatuko nuke: gure gurasoen belaunaldian Eibartik eta beste hainbat herritatik familia ugari udako oporrak pasatzera etortzen baziren ere, haiei ez zitzaien sekula burutik pasatu Zumaian errotzerik edo bertakotzerik. Beste garai batzuk ziren, mugikortasuna ez zen gaur egungoa bezalakoa; beraiek Zumaia asko maite bazuten ere, oporleku gisa ikusten zuten. Kontrara, eibartar horien seme-alaba asko gara herri honekiko maitasuna jaso eta betirako lotura mantentzea erabaki dugunak. Asko dira bertako herritarrekin elkartu eta familia sortu dutenak; kontatzen hasita, dozenaka eta dozenaka dira gaur egun eibartar horien seme-alabak Zumaian.
Oso gustura gaude Zumaian, herri honek beti ekarriko dizkigu oporraldiko eta aisialdiko oroitzapenak, eta hori gauza handia da bizileku bat izanda; bizitza estilo propioa dauka Zumaiak. Itsasoa ikaragarri gustatzen zaigu, eta batetik bestera lasai paseatzea ere bai.
Agian, Eibartik faltan gehien sumatzen dudan gauza hango mendiak dira. Ez dut esango politagoak direnik, baina desberdinak dira, eta bide eta tontor kutun asko dauzkagu han ere. San Joan jaiek ere oso une hunkigarriak ekartzen dizkidate burura; familiartekoak eta herriko ohiturei lotutakoak batez ere, baina aitortu beharra daukat munduko festarik gogokoenak Zumaiako santelmoak izan ditudala betidanik. Zeinen gogorra zen San Telmo bezperan Eibarrera bueltatu behar izatea beti…
Lagunen aldetik ere, argi dago erosoena norberaren jaioterrian geratzea dela, baina egia esateko, zorte handia izan dugu, eta beti sentitu gara ongi etorriak. Lagun handiak dauzkagu hemen ere.
Bi seme dauzkagu, etxeko zumaiarrak beraiek dira, eta oso zoriontsuak dira hemen. Hala ere, eibarzale amorratuak dira, eta Ipuruara bueltatzeko irrikitan daude, benetako football-a ikusteko, Bigarren Mailan bada ere. Gora Eibar, eta gora Telmo Deun!"
Xabier Kareaga, Zumaian bertakotutako eibartarra.