Zumaiako zerrenda beltza: "separatistak eta marxistak"

Erabiltzailearen aurpegia Inazio Tolosa 2016ko uzt. 6a, 09:40

Uztailaren 17an 80 urte beteko dira Francoren estatu kolpetik. Gerra Zibila eta errepresio latza etorri ziren ondoren. Nevadako Unibertsitatean dagoen dokumentu honetan zerrendatu zituzten Zumaiako "separatistak eta marxistak". Haien omenez, zerrenda publiko egitea ezinbesteko iruditu zait.

Zerrenda “beltza” bezala izendatu dezakegun dokumentu hau, Nevadako Unibersitatean, Renon daukan euskal liburutegian aurkituko dugu, hain zuzen, Huarte-Jauregui komandantearen artxiboa deritzon atalean.

1937ean Zarauzko komandante militarra izendatu zuten Jose Maria Huarte Jauregui iruindarra. (Aurretik Juan Pruna, eta Rafael Barrio Salamancak bete zuten postu hori).
Zumaia, Zarauzko plaza militarraren barnean antolatuta zegoen.

ZUMAYA
RELACIÓN DE "SEPARATISTAS VASCOS y MARXISTAS que se encuentran

en Z U M A Y A .-

===================== Capital-Aproximado Pts.

Rafael Achurra - - Separatista –Directivo - Propietario ………………………….… 100.000
Zacarías Arrizabalaga – Concejal- Nacionalista, del Frente Popular, Constructor…………..50.000
José Ajuria - Nacionalista- Dirigente - Médico Titular ………………………………..… 200.000
Venancio Múgica -Nacionalista- propagandista- Peluquero ……….………………………….……10.000
Leon Esnal_ -Nacionalista- Concejal del Frente Popular -Efectos navales- Propietario……25.000
Ignacio Ostolaza -Ajustador – Nacionalista ………………………………………………………… 5.000
Gabriel Betondo -Nacionalista - Concejal de Frente Popular - Jefe de Talleres-...………. … 1.000
Francisco Urbieta - Nacionalista- Directivo- Patrón Mercante … ..………………………………… 5.000
Pedro Aguirrezabalaga -Nacionalista- Conserje de Batzoki- Carpintero ……………………….5.000
Rufino Bidasoro -Nacionalista- Contratista ……………………………………………..…….……50.000
Nicolás Odriozola -Nacionalista- Carnicero………………………………………………..……………75.000
Ignacio Sorazu -Nacionalista- directivo- Comercio y propietario………..………………….….75.000
Telesforo Beristain -Nacionalista- Empleado del Ayuntamiento…………………………………..10.000
Juan Tolosa - Nacionalista- Obrero………………………………………………….…………..1.000
Eusebio Yeregui -Nacionalista- dirigente destacado- Industrial……………………………50.000
Santiago Alcibar -Nacionalista- Dirigente- Expresidente del Batxoki…………………….…10.000
Miguel Sasiain - Nacionalista - Carnicero…….………………………………………………….….10.000
Bonifacio Arocena -Nacionalista- Dirigente- Expresidente del Batxoki………….…………..…..50.000
Luis Berasategui -Nacionalista - Comerciante……………………………………………….………50.000
Santiago Linazasoro -Nacionalista – Bar….…………………………………………………….…........10.000
Pedro Ostolaza -Nacionalista (de bajo cuerda) Maestro Capintero…………………….……….15.000
Vicente Astorqui -Nacionalista-cabecilla como toda su familia en 25 años……………..… 2.000.000
José Leon Goicoechea -Nacionalista- Hotel Arboleda………………………………….…….………15.000
José Ventura Echave –Nacionalista - Labrador – propietario……………………….………..…20.000
Francisco Epelde - Rojo- Labrador- propietario……………………………………….……..……20.000
Benito Irigoyen - Nacionalista-Contratista………………………………….……….……….…….15.000
Gerardo Alvarez - Nacionalista - Practicante…………………………………….……………..…10.000
Natalia Ibarra - Nacionalista Dirigenta de Emakumea y agente electoral.etc.
Restaurant-Bar etc… ……………………………………………………..………25.000
José María Goicoechea, - Labrador Propietario-Nacionalista………………………………………….50.000
José Irureta-y familia (fallecido hace poco en accidente) contratista ………..……………………10.000
Angel Irureta – Nacionalista –peluquero……………………………………….……..…………….…10.000
Ladislao Unanue - Director del Banco - propietario……………………………………………….….75.000
Joaquín Amas- y familia - Nacionalistas destacados - armador de embarcación-etc………..……35.000
Daniel Bidasoro - Nacionalista- Comerciante……………………………………………..…….…..…..60.000
José Múgica - Nacionalista- maestro carpintero - propietario……………………………...….50.000
José Ibarguren – Nacionalista - Industrial etc…………………………………………….……...…40.000
Jesús Echave —Nacionalista - Empleado…………………………………………………..…….……5.000
Julián Múgica - (paso nivel) Nacionalista – empleado……………..……………….……………..20.000
Antonio Echave -Nacionalista - carbonero - empleadode Celaya y Compª……………………..…..10.000
Juan Cruz Unanue - Nacionalista - propietario…………………………………..……………….…20.000
Ladislao Ieregui- - Nacionalista - directivo - Industrial…...……………………………………30.000
Julian Beobide- -Nacionalista- Escultor- propietario - herencia mujer ………………. ….200.000
Familia de Carlos Gorostola - Nacionalistas y Rojos - propietarios ……...…………….. ……….25.000
================================================================

Caserio Bitarte - J. Ventura Echave - destacado - nacionalista…………………………… …..20.000
Caserio Aguerre Zarra - Angel Olaizola nacionalista…………………………………………5.000
Caserio Aguerre Berri - Aizpurua nacionalista……………………………………….……5.000
Caserio Santa Clara -J. Ventura Mancisidor. rojo y nacionalista Fª……………………….…..20.000
Caserio Andica Sarra - Valeriano Azpeitia - nacionalista- Presidente Eusko Bazkuna……..….50.000

ROJOS_ -Alberto Aristondo y fª Carnicero - propietario………………………………………………50.000
Rojos - José Ibañez - maestro Nacional - Director de E. Graduaudas…………………………....5.000
Rojos - Mateo Oliden - labrador propietario…………………………….………………….….2.000
Rojos - Iñigo Solana - Comerciante y propietario huído……………………………………100.000
Rojos)- Conceptos -
D. Julio Sarazola Notario……………………………………………………………………………...150.000
D. José Jayo Empledo……………………………………………………………………………... 2.000
D. Francisco Meabe -Bar Alaya…………………………..…………………………………………...10.000
D, José Agustin Olaizola Chiquierdi - Industrial………………………………………….….…10.000
D, Elías Arrospe - propietario………………..…………………………..……..……..20.000
D. Federico Aldecoa -Socialista amigo de Prieto etc…….Millonario
D. Ignacio Zuloaga capitalista Enrique Suarez
Jose Manuel Elorriaga Panadero Propietario nacionalista de 3 años de concejal.…………. 150.000

——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Halako zerrendak beldurra eragiten dute, erakusten dute jazarpena zenbateraino gordina eta maltzurra izan zitekeen. Hor azaltzen zaizkigu, izen abizenak, lanbideak, abertzalea bazen “Nacionalista” jarriko dio, ala “Separatista”, eta “Socialista” , “Rojo” edo “Marxista”, errepublika aldekoa baldin bazen; badago atal bat, baserriak, eta baserritarrak izendatzeko, eta nola ez, oso garrantzitsua izan zitekeen balizko balorazio ekonomikoa egiten diote zerrendako guztiei, banan banan.

Oso kuriosoa da, zerrendan Ignacio Zuloaga margolari ospetsua azaltzea. Zuloagak sekulako erretratoa egin zion 1937an Huarte-Jauregui komadanteari; zaila izango dugu jakitea bere burua salbatzeko, ala zuritzeko egin zuen kuadroa.

Dokumentuan aipatzen diren gizonei, eta, emakume bakarrari, omenaldi gisa , zerrenda hau publikoa egitea ezinbestekoa iruditu zait.