Zumaiako hitz bereziak: KURRIXKA

Erabiltzailearen aurpegia Euskara Txanpan 2022ko aza. 18a, 08:19

Edvard Munch margolariaren lan ezaguna, kurrixka bat irudikatzen duena. (Irudia: Wikipedia)

Abelin Linazisororen zerrendako hitz bat ekarri dugu aste honetan. Proposamenak edo oharrak egiteko idatzi euskaratxanpan@zumaia.eus helbidera (Xabier).

Oihu, garrasi edo txilio zorrotzari esaten diogu Zumaian eta inguruan “kurrixka”. Zestoarren erretolika liburuan ere jasota dago, adibide honekin: “Izugarrizko kurrixka intzun; txerriya hiltzeakuan baño handiyoua”. Eibarren ere erabiltzen dute, eta txerriaren hots desberdinak horrela bereizten dituzte hiztegian: “Txarrixan txillixo bizixa, bildurtuta edo hasarre daguanian botatzen dabena; bestela, kurrinka egitten dau, kurrin-kurrin”. Bergarako hiztegian igualtsu: “txarri-kurruxka” txilio zorrotzari, eta “kurrunka” hots lasaia denean. Azkoitian, berriz, “kurruxke” edo “kurruxkaie” esaten diote: "Umie kurruxkeka ibilli da gau osuen".

Abelin Linazisororen ustez, beldurrari lotua dagoen garrasia da kurrixka. Abelinen berak Baleike aldizkariaren 167. zenbakian Alizia Perez elkarrizketatu zuen , 2008ko ekainean, “Gure Zumai zarra” atalean. Handik hartu dugu adibide hau:

Haixek pasiara ertentzen zuten eta, ni atzetik neskamiakin, baina han gurasoak ezin zuen aguantatu, barruan sartzen zienian kurrixka batian hasten men nitxan-da.

Teodoro Azkueren Goiko koxkatik blogean topatu dugu beste adibide hau:

Hortan, harakiñ horrek sartu zion kutxillua lepuan. Antxume gaixo horrek salto iteu mahai gañetik kurrixkaz ta marruaz.