(BIDEOA) Joxeba Garate: Gabon gaua familian, afariko menua

Erabiltzailearen aurpegia Euskara Txanpan 2016ko abe. 22a, 12:13

Zumaiako Kale Nagusian jaio zen Joxeba, gerra hasi baino egun batzuk lehenago. Eskola nazionaletan ikasi zuen. Ama arrain saltzailea zuen, Joakina Elosua, eta umetan hari laguntzen zion; gerora, arrantza asko egindakoa da: kainaberarekin, harraldean, gabarrantzan, motor txikian...  

Gabon gaua familian nola ospatzen zuten azaltzen du bideoan. Amonaren etxera joaten ziren; etxean afaldu eta afalondoren likore, turroi eta abarrak izaten ziren. Zumaian Gabonetako ohiko menua hauxe zen: aza-olioa, karakolak eta bisigua. Baserritarrek txitxarro beltza ere jaten zuten. 

ZUMAIAKO AHOTSAK: Joxeba Garate Elosua(1936-2016)

Elkarrizketatzailea: Asier Sarasua Aranberri

Data: 2008ko urtarrilaren 23a

Joxebaren bideo gehiago Ahotsak.eus-eko gunean.

 

- Eta gero, gabon gabian eta…
- Geo, gabon gabian en jeneal…
- Familiyan.
- Familian. Gu beti amonena, amona ta bizi hitxuan, amonanea juten gintxuan, ta hantxe, kartaka ta zea…
- Eta afaria ze izaten zan? Espeziala, o?
- En jeneal, orduan, afaldu ta geo; guk nork bere etxian afaldu, ta orduan bai, han kafiak eta o likoriak o bonboiak o turroiak o zeak. Kafia beti martxan, baiña jokuan in ta ordu bixak, hirurak aldian, gu etxea, bai.
- Eta afaltzeko espeziala izaten zan orduan, pixkat? Ez?
- Uaingo mouan! Geroa’re hala zeatu gaitxuk, en jeneal, Zumaian, ba, aza-olixuak, karakolak izaten huan. Baiña aza-olixua en jeneal, ta karakolak eta bixigua, hori gehienian.
- Ta aza-olixua zan Gabonetako…?
- Aza-olixua bai, en jeneal, Zumaian behintzat.
- Aza egosiya eta…
- Aza egosidxa ta geo […] olixua baratxui batzukin, ba, aza-oliyua deitzen gitxuan hori.
- Eta gero karakolak.
- Ta geo bixigua ta geo karakolak. Bixigua erria, badakik. Bixigua modu onian eoten huan, ez uain bezela. Ta geo, basarritarrak en jeneal, txitxarro beltz handi hori […]. . Txitxarro beltza’re ona dek. Ta geo karakolak saltsan. Baiña gogorrak eoten […] karakolak.
- Eta erregalorik eta egun horretan? Gabon egunian?
- Ni ez nauk gogoratzen ezer ez.
- Eta Olentzero? Olentzero izena ta ohitura…
- Izena’re ez, ez, ez, ez, ez.
- Hori Zumaixan?
- Ke ba! Ez, ez, ez. Ez, ez, ez, ez… aitu…
- (Lagunak) […].
- Ez, ez, ez. Nik ez diat… Geroa zeatu huan.
- Eta mezarik eta izaten zan?
- Bai, izaten huan. Gu ez gitxuan juten o… oso zeak gitxuan. Pixkat aparte ibiltzen gintxuan. Baiña gaueko hamabitan, ollarran meza o "misa del gallo"…
- "Misa del gallo" izaten zan.
- Ez dakitena da monjetan iten zuen o hemen parrokixanian o behian […]. Nola iten zuen, ba?
- Eta hurrengo egunian? Gabon… Nola esaten dezue? Hogeita bosta…
- Eguarri eguna, hori bai, eguarri eguna. Gabon eguna ta eguarri eguna guk beti.
- Eta eguarri-egunian?
- Normal. Ez huan ezer’e zeatzen… Jai bat. Bakoitzak bere tokixa bazkaltzeko, ta ez huan ezer…
- Baiña kanturik eta?
- Ez, ez, ez, ez, ez.